In 2020 vroegen medewerkers van het Programma Maatwerk Multiprobleemhuishoudens (PMM) aan de Academie voor Overheidsjuristen om voor hen een maatwerkcursus te ontwikkelen. Het gaat in het PMM om mensen met problemen waarvoor verschillende wetten en regelingen in het sociale domein geacht worden oplossingen te bieden. Zeker als in een gezin meerdere gezinsleden een beroep op uiteenlopende regelingen doen en zij daarbij ongewild fouten maken, kan de situatie te ingewikkeld worden. Die complexiteit geldt niet alleen voor deze ‘multiprobleemhuishoudens’ maar ook voor de betrokken hulpverleners. Het kan voor hen lastig zijn om bruikbare oplossingen te bieden, als zij aan strenge regelingen zijn gebonden die maatwerk lijken uit te sluiten. Die samenloop van regelingen kan de problematiek zelfs verergeren.

In de cursus, die in 2020 en 2021 al enkele malen is gegeven, bespreken Frank van Tienen (advocaat bij Pels Rijcken) en Alinda van Bruggen (organisatieadviseur bij WagenaarHoes) de ruimte voor gemeenten en uitvoeringsorganisaties om, binnen wettelijke en juridische grenzen, maatwerk te bieden. Ook laten zij zien welke mogelijkheden de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en hardheidsclausules bieden. Daarbij maken zij gebruik van de digitale ‘Toolbox’ die door het programma ‘Werken aan Uitvoering’ is ontwikkeld. Bovendien gaan de deelnemers, die allen bij de Rijksoverheid of gemeenten werkzaam zijn in het sociale domein, met elkaar in gesprek over de dilemma’s waarop zij in de hulpverlening stuiten.

De cursus werd steeds goed geëvalueerd. Zij voorziet duidelijk in een behoefte, die na de Toeslagenaffaire mogelijk nog groter is geworden. Nu wordt immers vaak geroepen dat maatwerk moet worden geleverd, maar het is dubieus of dat ook mogelijk is als wettelijke bepalingen streng of rigide lijken te zijn. PMM biedt deze cursus daarom ook in 2022 weer enkele malen aan via zijn website.