Na het welkomstwoord door Bert Niemeijer – de rector van de Academies – hield Kathalijne Buitenweg – staatsraad bij de afdeling advisering van de Raad van State – ter gelegenheid van de opening een toespraak, getiteld: Waarom opkomen voor privacy moed vergt. In haar toespraak beschreef Kathalijne Buitenweg een vierde industriële revolutie waarin de (rijks)overheid steeds meer en steeds vaker toevlucht neemt tot technologie, digitalisering, en algoritmes als oplossing voor maatschappelijke uitdagingen. Daardoor zijn digitale systemen stap voor stap onze levens gaan bepalen: van beveiligingscamera’s boven de snelweg tot algoritmes om schoolverzuim en fraude met overheidsgeld te voorspellen. Zo hebben burgers hun privacy geleidelijk aan de overheid en grote tech-bedrijven afgestaan. In haar toespraak erkende Kathalijne Buitenweg dat technologie veel kan opleveren: door digitalisering kan de wereld groener, socialer, veiliger, vrijer en eerlijker worden. Tegelijkertijd, benadrukte zij het belang van privacy als algemeen, publiek goed dat essentieel is voor het functioneren van onze democratie en voor de uitoefening van grondrechten, zoals het kiesrecht en de persvrijheid. Juristen bij de rijksoverheid hebben de belangrijke taak om zich voor privacy als publiek goed in te zetten. Vanuit dat oogpunt dienen zij zich in hun werkzaamheden steeds de vraag te stellen: technisch gezien kan dit, maar willen we het ook, en zo ja, onder welke voorwaarden? Die vraag is niet makkelijk te beantwoorden, zeker omdat privacy een abstract concept is dat gemakkelijk in discussies over concrete bedreigingen, zoals door de georganiseerde criminaliteit, ter zijde wordt geschoven. Het vergt daarom veel moed om voor privacy op te komen.

In zijn reactie op de toespraak stelde referent Tjebbe Harte – tweedejaars trainee wetgevingsjurist bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat – onder andere de vraag wat ‘opkomen voor privacy’ precies voor wetgevings- en overheidsjuristen betekent: hoe kunnen juristen bij de rijksoverheid het recht op privacy in hun dagelijkse werkzaamheden bewaken, waarborgen en versterken? Daarover moet in de toekomst worden nagedacht.

Na afloop van het inhoudelijke gedeelte van de opening, presenteerde Monique Wesselink – programmamanager bij de Academies – de lustrumbundel en het lustrummagazine, die zijn samengesteld ter gelegenheid van het lustrum van de Academie voor Wetgeving. Zij reikte de eerste exemplaren van de bundel en het magazine uit, aan de voorzitter van het bestuur van de Academies: Ralph Pans. De digitale versie van de bundel en het magazine zijn inmiddels ook beschikbaar via onze website.

In zijn slotwoord stond Ralph Pans onder andere stil bij het aanstaande vertrek van Bert Niemeijer als rector-directeur van de Academies. Hij wordt per 1 oktober opgevolgd door Pauline Schuyt, die ook bij de opening aanwezig was (zie ook hier). Op een later moment zal het afscheid van Bert Niemeijer nog uitgebreid worden gevierd, maar Ralph Pans maakte alvast van de gelegenheid gebruik om hem voor zijn inzet voor de Academies de afgelopen jaren te bedanken.