Wanneer: najaar 2024
Duur: 10 dagdelen
Kosten: €2.000,-
Maximaal aantal personen per groep: 20
NB: er kan een selectie plaatsvinden om de groep divers te houden. Maximaal 4 deelnemers per organisatie is ons uitgangspunt.

Ben je recent (maximaal één jaar geleden) begonnen in een functie waarin je verzoeken afhandelt op basis van de Wet open overheid (Woo)? Volg dan deze leergang om een stevige basis te krijgen voor je werk.

In deze leergang leer je de basiskennis en -vaardigheden die je voor je functie nodig hebt. Je doet kennis op over de Wet open overheid, de rechtsstatelijke context hiervan en de verhouding van de Woo tot andere wetten waaronder de Algemene wet bestuursrecht. Daarnaast doe je mondelinge en schriftelijke vaardigheden op, waarin je leert een verzoek te preciseren en een Woo-besluit te schrijven. In de leergang is ruimte voor reflectie door middel van intervisies.

In deze leergang wordt een examen afgenomen. Na afloop van het laatste onderdeel (de tweede intervisie) ontvangt de deelnemer een certificaat met 30 PWO-punten. Als het examen met een voldoende is beoordeeld, wordt dat vermeld op het certificaat.

Programma

De leergang bestaat uit de volgende onderdelen die in principe zijn verspreid over 9 dagdelen en een terugkomdag. Bij de workshops mondelinge en schriftelijke vaardigheden wordt de groep van deelnemers gesplitst in twee kleine groepen, waardoor indeling voor bepaalde groepen anders kan uitpakken.

Onderdeel 1           Introductie en eerste reflectie

Dagdeel 1: Wet open overheid in context

De leergang vangt aan met een bespreking van de context van de Woo. Dat gaat over de democratisch-rechtsstatelijke context en de verhouding van de Woo met vergelijkbare wetten. Het recht op overheidsinformatie is onmisbaar in onze democratische rechtsstaat. Voor democratische controle op de overheid is transparantie nodig. Burgers, journalisten, belangengroepen en anderen gebruiken publieke overheidsinformatie om een geïnformeerd maatschappelijk debat te voeren. Publieke overheidsinformatie is ook nodig om inzicht te hebben in de toepassing van regelgeving en om eventuele schendingen van rechtsstatelijke beginselen aan het licht te brengen.

Het recht op overheidsinformatie zijn voor diverse contexten geregeld in verschillende wetten, waaronder de grondwet, de Woo, de Archiefwet en de Algemene verordening gegevensbescherming. In dit onderdeel wordt de verhouding van de Woo en deze andere wettelijke grondslagen behandeld.

Dagdeel 2: Intervisie I

De deelnemers brengen eerste ervaringen of indrukken mee over het afhandelen van Woo-verzoeken. Tijdens de eerste intervisie reflecteren zij op de politiek-bestuurlijke context waarin zij Woo-verzoeken afhandelen en welke dilemma’s dit soms meebrengt. Zij ondersteunen en adviseren elkaar over deze dilemma’s en eventueel ervaren problemen.

Onderdeel 2            Basis Woo en mondelinge vaardigheden

Dagdeel 3: Basis Wet open overheid

Bij dit onderdeel duiken deelnemers in de Wet open overheid. Centraal staan de basisbegrippen en de systematiek van de Woo, waarbij de nadruk ligt op Woo-verzoeken. Hierbij komt ook het onderscheid van een Woo-verzoek en andere soorten informatieverzoeken aan bod, zoals het verzoek om verstrekking van eigen persoonsgegevens. In het onderdeel is er ruime aandacht voor het preciseren van een Woo-verzoek en het gesprek daarover met de verzoeker. De deelnemers leren te beoordelen wanneer precisering van een Woo-verzoek nodig is en wat de gevolgen zijn bij het uitblijven van een preciseringsgesprek. Ook bij een omvangrijk Woo-verzoek kan een gesprek nodig zijn. De deelnemers leren hoe zij in samenspraak met de verzoeker kunnen komen tot een behandelbaar Woo-verzoek en, wanneer dat niet lukt, welke vervolgstappen zij kunnen nemen. Dit onderdeel stipt verder misbruik van de Woo aan, hoe dergelijk misbruik kan worden gesignaleerd en hoe je daarmee moet omgaan.

Dagdeel 4: Workshop mondelinge vaardigheden

Na de opgedane theorie, maken de deelnemers kennis met gesprekstechnieken. Tijdens deze workshop krijgen deelnemers oefeningen over het doorvragen en construeren van de onderliggende behoefte van de burger. Dat is nodig voor het goed voeren van een preciseringsgesprek. Daarnaast gaan de oefeningen over het omgaan met weerstand. Deze weerstand kan afkomstig zijn van een Woo-verzoeker of van een collega. Bij dat laatste kan gedacht worden aan een collega die bij een andere afdeling werkt en waarvan medewerking nodig is voor het afhandelen van een Woo-verzoek. Voor het deelnemen aan deze workshop worden deelnemers geacht vooraf praktijkgevallen in te brengen.

Onderdeel 3            Basis Woo (vervolg) en schriftelijke vaardigheden

Dagdeel 5: Basis Wet open overheid (vervolg)

Tijdens deze sessie wordt het onderdeel ‘Basis Wet open overheid’ vervolgd. Zie dagdeel 3 voor een beschrijving van dit onderdeel.

Dagdeel 6: Schriftelijke vaardigheden

In dit onderdeel gaan de deelnemers met een trainer aan de slag met het schrijven van een Woo-besluit dat begrijpelijk gestructureerd en overtuigend is gepresenteerd. Om dat te bereiken zal eerst nagedacht worden wat de behoefte is van de lezer. Aangezien de deelnemers ook adviezen of nota’s schrijven, worden hiervan voorbeelden besproken. De nadruk ligt evenwel op het schrijven van Woo-besluiten.

Onderdeel 4           Breder bestuurs(proces)rechtelijk perspectief

Dagdelen 7 en 8: Wet open overheid en de Algemene wet bestuursrecht

Een Woo-besluit nemen gebeurt binnen de kaders van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), die het bestuurlijk handelen normeert en waarborgen biedt voor burgers. In deze leergang wordt ingegaan op de basisbegrippen van de Awb, de verhouding tussen de Woo en de Awb en de rol van de Awb bij het afhandelen van een Woo-verzoek. Daarbij krijgen de deelnemers inzicht in de regels uit de Awb die (mede) van toepassing zijn bij het doorlopen van de bezwaar- en beroepsprocedure in een Woo-zaak. In dat kader kunnen zij ook uitleggen wat de gevolgen zijn van het niet-tijdig beslissen op een Woo-verzoek.

Onderdeel 5           Toetsen van kennis en inzicht

Dagdeel 9: Examen

Vandaag vindt er een eenmalig examen plaats die binnen één dagdeel wordt afgenomen. Een herkansing of uitgestelde examenmogelijkheid is niet mogelijk. Het afleggen van het examen staat open voor degenen die naar het oordeel van de trainers van de schriftelijke en mondelinge vaardigheden voldoende actief hebben deelgenomen aan de trainingen. Het examen toetst kennis van en inzicht in de Woo, de context ervan en de verhouding ervan met de Awb.

Terugkomdag Dagdeel 10: Intervisie II

Zes maanden na het examen komen de deelnemers weer bijeen om te reflecteren op de ervaringen die zij hebben opgedaan met het inzetten van de basiskennis en -vaardigheden die zij tijdens de leergang hebben opgedaan. Net tijdens de eerste intervisie reflecteren zij op ervaringen en dilemma’s en adviseren zij elkaar over eventueel ervaren problemen.